Een poppodium moet een veilige en gezellige plek zijn voor iedereen in de stad, daar zijn programmeurs het over eens. Met de taak om het programma samen te stellen, zorgen zij voor een divers aanbod van livemuziek. Dat begint bij een divers programmeursteam, want met één en hetzelfde perspectief komen we er niet, klinkt het. Daarom is de beurt nu aan Steffi Blonk, Majel Blonden en Maria Sanchez, drie vrouwen die vertellen over de muziekindustrie waar zij nog steeds in de minderheid zijn, over hun werk en over diversiteit.
Meike Jentjens | 16.06.2022
Steffi Blonk, programmeur bij Effenaar | Foto: Davy de Lepper
‘Onze Steffi’
Steffi Blonk werkt sinds 2018 bij Effenaar en vertegenwoordigt een derde van het programmeursteam. Samen met Marco Roelofs en Robert Schaeffer zorgt zij ervoor dat Effenaar het hele jaar door een mooi programma aanbiedt aan Eindhovenaren. De jongste programmeur van de drie is onder andere eindverantwoordelijk voor het jaarlijkse stadsfestival Hit The City dat plaatsvindt tijdens Dutch Design Week en de gratis reeks buitenconcerten van Effenaar in de zomer, ’t Wasven, naast ‘reguliere’ shows.
Een vaak gehoord cliché over de muziekindustrie is dat het moeilijk is om ertussen te komen. De plekken van programmeurs zijn felbegeerd, de positie wordt gezien als machtig en de banen zijn schaars. Maar hoe ziet die wereld eruit als je erin zit?
Steffi Blonk maakte flink wat stappen in haar carrière, van vrijwilliger naar medewerking programmering en van hoofdprogrammeur bij Mezz Breda naar haar huidige functie als programmeur bij Effenaar. ‘In het begin van mijn loopbaan liet ik me nog weleens opjagen, of spiegelde ik mezelf aan programmeurs van andere poppodia. Daar heb ik nu veel minder last van’, vertelt ze.
Een vaak gehoord cliché over de muziekindustrie is dat het moeilijk is om ertussen te komen. De plekken van programmeurs zijn felbegeerd, de positie wordt gezien als machtig en de banen zijn schaars. Maar hoe ziet die wereld eruit als je erin zit?
Steffi Blonk maakte flink wat stappen in haar carrière, van vrijwilliger naar medewerking programmering en van hoofdprogrammeur bij Mezz Breda naar haar huidige functie als programmeur bij Effenaar. ‘In het begin van mijn loopbaan liet ik me nog weleens opjagen, of spiegelde ik mezelf aan programmeurs van andere poppodia. Daar heb ik nu veel minder last van’, vertelt ze.
Beuken
‘Soms verzand je in de dagelijkse werkzaamheden die bij het vol krijgen van de zaal horen. Als programmeur ben je vaak echt aan het beuken, wat inherent is aan de popsector: weinig mensen doen veel werk. Het is een soort rijdende trein waar je niet uit kan. Als je erin zit, dan ga je.’
Programmeurs van verschillende podia zijn onderling net collega’s vertelt Blonk, maar ook elkaars concurrenten. ‘De popsector is er soms ook wel eentje van ego’s. Het werk staat namelijk dicht bij je eigen smaak. Dat past alleen niet bij mij. Ik heb geleerd te kijken naar wat de stad nodig heeft en of dat een goede keuze is. Daar is bij Effenaar ook ruimte voor.’
De Brabantse programmeur ziet ook dat haar vak is veranderd door de jaren heen. ‘Vroeger waren poppodia de instituten waar mensen naar opkeken en waar de programmeur vertelde wat mensen live gingen zien. Nu vertellen andere mensen me wat ik moet gaan boeken en werkt dat als een uitwisseling. Dat is prettig, omdat er elke dag zoveel nieuwe muziek uitkomt dat het bijna niet bij te houden is. Daarnaast heeft een podium een heel duidelijk sociaal-maatschappelijk aspect en is de ontwikkeling van meer samen programmeren dus ook heel logisch.’
Programmeurs van verschillende podia zijn onderling net collega’s vertelt Blonk, maar ook elkaars concurrenten. ‘De popsector is er soms ook wel eentje van ego’s. Het werk staat namelijk dicht bij je eigen smaak. Dat past alleen niet bij mij. Ik heb geleerd te kijken naar wat de stad nodig heeft en of dat een goede keuze is. Daar is bij Effenaar ook ruimte voor.’
De Brabantse programmeur ziet ook dat haar vak is veranderd door de jaren heen. ‘Vroeger waren poppodia de instituten waar mensen naar opkeken en waar de programmeur vertelde wat mensen live gingen zien. Nu vertellen andere mensen me wat ik moet gaan boeken en werkt dat als een uitwisseling. Dat is prettig, omdat er elke dag zoveel nieuwe muziek uitkomt dat het bijna niet bij te houden is. Daarnaast heeft een podium een heel duidelijk sociaal-maatschappelijk aspect en is de ontwikkeling van meer samen programmeren dus ook heel logisch.’
Majel Blonden, directeur van het PAARD | Foto: Willem de Roon
Hell no
Wie dat beaamt en als geen ander weet te integreren in ‘haar’ podium, is Majel Blonden, directeur van PAARD in Den Haag. Ze is al acht jaar directeur en daar zit ze helemaal lekker in, maar toen ze voor deze functie werd gevraagd door haar voorganger moest ze toch een paar keer nadenken voor ze zomaar ging toehappen. ‘Ik was al heel lang programmeur bij PAARD. Toen ik werd gevraagd als directeur, zei ik direct: Hell no, ik heb de leukste baan ter wereld.’ Toch ging ze overstag en mocht ze een gooi wagen, dat bleek een gouden zet.
Net als Steffi is Majel langzaamaan doorgegroeid van vrijwilliger naar een positie waarin je keuzes kan maken. ‘Doordat je van de vloer komt, weet je heel goed wat ervoor nodig is om mensen op hun beste ideeën te laten komen. Daar probeer ik me heel erg voor in te zetten, waarbij ik ook de diepte in kan gaan op het gebied van inspiratie en artistieke noodzaak. Zo vragen we ons regelmatig hardop af waar we het voor doen en hoe we mensen gelukkig kunnen maken met livemuziek.’
Net als Steffi is Majel langzaamaan doorgegroeid van vrijwilliger naar een positie waarin je keuzes kan maken. ‘Doordat je van de vloer komt, weet je heel goed wat ervoor nodig is om mensen op hun beste ideeën te laten komen. Daar probeer ik me heel erg voor in te zetten, waarbij ik ook de diepte in kan gaan op het gebied van inspiratie en artistieke noodzaak. Zo vragen we ons regelmatig hardop af waar we het voor doen en hoe we mensen gelukkig kunnen maken met livemuziek.’
Hagenaar of Hagenees: het maakt niet uit
PAARD heeft sinds haar komst altijd een hele ‘brede’ programmering gehad, vertelt Blonden. In plaats van het programmeren van één specifiek genre of het aanspreken van een afgebakende doelgroep, is het doel dat iedere Hagenaar of Hagenees (haar woorden) minimaal eens per jaar een bezoekje aan PAARD moet brengen. En ja, net als Steffi Blonk vindt zij, je eigen mening moet daarin naar de achtergrond.
Of mensen nou gelukkig worden van Golden Earring, van Nirvana, of van Guus Meeuwis, de programmeur zorgt ervoor dat er geen blinde vlekken vallen in het aanbod. Haar programmeursteam is divers in samenstelling en heeft de ruimte om zelf mensen in te huren als specifieke kennis van een genre, subcultuur of doelgroep nog niet in huis is. ‘Wij behoren tot de grotere culturele instellingen in Den Haag en dat brengt een verantwoordelijkheid met zich mee.’
En dan toch even over de positie van de vrouw in de muziekindustrie: ‘Ik heb heel lang niet zo gevonden dat dit belangrijk is. Ik was programmeur, ik deed gewoon mijn ding en ik had er niet veel mee op om vrouwen naar de voorgrond te schuiven. Inmiddels ben ik daar helemaal op teruggekomen. Je merkt het ook aan vrouwelijke schrijvers die achterblijven. Ik ben er absoluut van overtuigd dat het niet aan talent ligt, maar aan the male bias.’ The male bias is een verwoording voor de voorkeurspositie die mannen hebben ten opzichte van vrouwen.
Of mensen nou gelukkig worden van Golden Earring, van Nirvana, of van Guus Meeuwis, de programmeur zorgt ervoor dat er geen blinde vlekken vallen in het aanbod. Haar programmeursteam is divers in samenstelling en heeft de ruimte om zelf mensen in te huren als specifieke kennis van een genre, subcultuur of doelgroep nog niet in huis is. ‘Wij behoren tot de grotere culturele instellingen in Den Haag en dat brengt een verantwoordelijkheid met zich mee.’
En dan toch even over de positie van de vrouw in de muziekindustrie: ‘Ik heb heel lang niet zo gevonden dat dit belangrijk is. Ik was programmeur, ik deed gewoon mijn ding en ik had er niet veel mee op om vrouwen naar de voorgrond te schuiven. Inmiddels ben ik daar helemaal op teruggekomen. Je merkt het ook aan vrouwelijke schrijvers die achterblijven. Ik ben er absoluut van overtuigd dat het niet aan talent ligt, maar aan the male bias.’ The male bias is een verwoording voor de voorkeurspositie die mannen hebben ten opzichte van vrouwen.
‘We gaan het nu anders doen’
‘Dit jaar bestaan wij 50 jaar en nemen we het stokje over van Effenaar. Eén van de festivals die we organiseren in onze feestweek gaat alleen maar over vrouwen. De gedachte is: zo, we hebben nu genoeg oude witte mannen gehad, nu gaan we eens een avond doen met alleen maar vrouwen.’
Gelukkig zijn er steeds meer vrouwen die ook programmeur of directeur van poppodia zijn, merkt Majel Blonden op. Een van hen hoort bij de nieuwe generatie die niet stopt voordat ze al haar doelen heeft bereikt: Maria Sanchez. Ze werkt als junior programmeur bij festival Into The Great Wide Open, waar ze samen met de andere programmeurs bepaalt wie er op de ‘doorbraak-plekken’ als de kleine zaal en de kleinere stages komen te staan en wie de publiekstrekkers zijn. Daarnaast is ze ook de kersverse Assistent Programmeur van poppodium Melkweg, waar ze programmeurs helpt met hun werk en zelf onder andere support-acts programmeert.
Gelukkig zijn er steeds meer vrouwen die ook programmeur of directeur van poppodia zijn, merkt Majel Blonden op. Een van hen hoort bij de nieuwe generatie die niet stopt voordat ze al haar doelen heeft bereikt: Maria Sanchez. Ze werkt als junior programmeur bij festival Into The Great Wide Open, waar ze samen met de andere programmeurs bepaalt wie er op de ‘doorbraak-plekken’ als de kleine zaal en de kleinere stages komen te staan en wie de publiekstrekkers zijn. Daarnaast is ze ook de kersverse Assistent Programmeur van poppodium Melkweg, waar ze programmeurs helpt met hun werk en zelf onder andere support-acts programmeert.
Programmeur en artiest Maria Sanchez | Foto: Miranda Gashi
Wie eenmaal programmeur is, blijft zitten
Sanchez’ eigen doorbraak kwam na de openbaring dat ze niets liever wil dan programmeren. ‘Maar je komt er moeilijk tussen, want als je eenmaal programmeur bent, blijft je op die plek zitten tot je doodgaat.’ Om zich heen zag ze dan ook niet veel jonge mensen, of mensen die een beetje op haar leken. ‘Stel dat je alleen maar dezelfde mensen hebt zitten als programmeurs, krijg je ook een programma dat eentonig is. Als die groep echter divers is, krijg je een heel divers programma.’
Dat lijkt nu iets te veranderen. Door de coronacrisis heeft de hele sector een ‘reset’ gehad, denkt de jonge programmeur. Hierdoor is er meer ruimte gemaakt voor jonge mensen, waar zij ook haar banen aan dankt. Alleen al het feit dat zij een sollicitatiegesprek bij Melkweg had met enkel vrouwen, geeft voor haar een positieve omslag aan.
Maria Sanchez ervaart dat Melkweg ruimte geeft aan authenticiteit. Een mooi voorbeeld van hoe een programmeur zijn of haar eigen perspectief meeneemt volgens haar, is de Amsterdam Pride-programmering van Melkweg van dit jaar, waar zij bij betrokken is. ‘Omdat ik in de scene zit, begrijp ik beter waar er behoefte aan is vanuit de community en kunnen we met oog voor wat er speelt programmeren’.
Dat lijkt nu iets te veranderen. Door de coronacrisis heeft de hele sector een ‘reset’ gehad, denkt de jonge programmeur. Hierdoor is er meer ruimte gemaakt voor jonge mensen, waar zij ook haar banen aan dankt. Alleen al het feit dat zij een sollicitatiegesprek bij Melkweg had met enkel vrouwen, geeft voor haar een positieve omslag aan.
Maria Sanchez ervaart dat Melkweg ruimte geeft aan authenticiteit. Een mooi voorbeeld van hoe een programmeur zijn of haar eigen perspectief meeneemt volgens haar, is de Amsterdam Pride-programmering van Melkweg van dit jaar, waar zij bij betrokken is. ‘Omdat ik in de scene zit, begrijp ik beter waar er behoefte aan is vanuit de community en kunnen we met oog voor wat er speelt programmeren’.
Diversiteit en inclusie
‘Door mijn eigen biculturele achtergrond weet ik hoe belangrijk het is om inclusief bezig te zijn in de cultuursector. Ik probeer dit te implementeren door me ook in te zetten bij het diversiteit en inclusie werkgroep van zowel de Melkweg als Into The Great Wide Open.’
Up next
De line-up van de festivals in de feestweek van PAARD wordt binnenkort bekendgemaakt, net als de programmering van Hit The City. De Amsterdam Pride vindt plaats van 30 juli tot 7 augustus door heel Amsterdam en is onder andere te bezoeken in Melkweg.
‘Nu is het onze tijd’ is een reeks artikelen voor Effenaar50.nl waarin toonaangevende vrouwen van toen en nu uitgelicht. Zij die een verbindende factor hebben en de planken van het Effenaar-podium losspelen. Het is belangrijk juist deze vrouwen in de spotlight te zetten, omdat hun wereld nog altijd door mannen wordt gedomineerd.
